De 5 hoogste dammen in Spanje

Dammen zijn waterbouwkundige constructies van grote afmetingen en hoogte, die tot doel hebben water op te slaan en vast te houden om het te gebruiken voor menselijke consumptie, irrigatie en voor elektriciteitsproductie. In Spanje zijn er 1.225 grote dammen, in het volgende artikel zullen we een top 5 maken van de belangrijkste dammen in dit land:

1 Almendra (202 m) (hoofdfoto)
De Almendra-dam is de hoogste dam van Spanje met een hoogte van 202 m boven de fundamenten en is ook de derde dam in termen van reservoirvolume na de dammen van La Serena en Alcántara (José Mª Oriol).
Het is een indrukwekkende gewelfdam, waarvan de werken in 1970 werden voltooid, gelegen aan de rivier de Tormes in de provincie Salamanca in de Duero Hydrographic Demarcation. Het reservoir heeft een capaciteit van 2.648 hm 3 en heeft een overlaat die 3.039 m 3 /s kan afvoeren.

De dam is is eigendom van het bedrijf Iberdrola Generación, SA en wordt voornamelijk gebruikt voor waterkracht, met een geïnstalleerd vermogen van 810 MW en een gemiddelde jaarlijkse productie van 1.376 GWh.

De waterkrachtcentrale is omkeerbaar, ze produceert elektriciteit tijdens de piekuren, terwijl ze in tijden van lagere vraag water pompt van het Aldeadávila-reservoir, aan de Duero-rivier, naar het Almendra-reservoir, aan de Tormes-rivier. Deze fabriek bevindt zich niet aan de voet van de dam, maar op 15 km afstand, in Villarino de los Aires, waar het water van de dam komt via een tunnel met een diameter van 7 m die in de rots is uitgegraven, wat een prachtige hydro-elektrische sprong van de orde van grootte mogelijk maakt van 400 meter.

2 Canales (156 m)
Het is de hoogste dam van los materiaal met een ondoordringbare kern in Spanje, 156 m boven de fundering. Deze ligt aan de rivier de Genil in de gemeente Guejar Sierra, provincie Granada, en behoort tot de hydrografische afbakening van Guadalquivir.
Eigendom van de Staat, het heeft een volume van 7.248 miljoen kubieke meter losse materialen en sluit een reservoir van 70,7 hm 3 water af.

De dam heeft een licht gebogen plan, de kruinlengte is kort, ongeveer 340 m, zodat de kruinlengte-hoogteverhouding erg laag blijkt te zijn voor een dam van dit type. Het heeft een vaste lipoverlaat met een afvoercapaciteit van 502 m 3 /s.

Het werk werd in twee fasen uitgevoerd, zodat zodra een bepaalde hoogte was bereikt, waar het juiste landhoofd zijn topografische en constitutieve configuratie verandert, de constructie werd opgeschort en jaren later opnieuw werd opgestart om de nederzettingen in de lagere gebieden beter te assimileren.

Het heeft een filtergebied gebouwd met natuurlijk zand uit het gebied, “kakerieten” genaamd, evenals geogrids met hoge treksterkte in de bovenste delen van de dam waar het verschijnen van transversale scheuren werd verwacht in de spanning-rekmodellen.

Alvorens over te gaan tot het vullen van het reservoir, werd als voorbelasting een dijk gebouwd aan het einde van het linker landhoofd waar de natuurlijke hellingen zeer hoog zijn, om de zetting van het hele gebied te vergroten en de afwezigheid van scheuren veroorzaakt door de hangen aan de kleiachtige materialen van de kern ten opzichte van de fundering.

3 Canelles (151 m)
De dam van Canelles, eigendom van Endesa, was een hoogterecord in de jaren 60 en is momenteel de op twee na grootste dam van Spanje. Het is 151 m hoog boven de fundamenten, 210 m lang aan de top en heeft een reservoirvolume van 678 hm 3.
Het werd ontworpen door een groep technici, waaronder Eduardo Torroja, met een ongebruikelijke sectie verkregen uit een eerder model op kleinere schaal, waarbij de dikte van de structuur werd geoptimaliseerd.

Ondanks zijn grote hoogte heeft het geen galerijen, maar het heeft wel metalen loopbruggen aan de stroomafwaartse zijde waardoor je er doorheen kunt lopen.

Het belangrijkste gebruik is de opwekking van elektrische energie via een inlaat op de linkeroever die het water door een stuwkracht voert naar de elektriciteitscentrale aan de voet van de dam, met een vermogen van 107.000 kW.

4 Las Portas (141 m)
De dam, eigendom van Iberdrola Generación, SA, verzamelt het water van de rivier de Camba in de provincie Orense, waardoor een reservoir ontstaat met een capaciteit van 535,7 hm 3 en een oppervlakte van 1.180 ha. Het is een dubbelgekromde gewelfdam, 141 m boven de fundamenten (akkoord: hoogteverhouding van 2,6) en 477 m lang op de top.
Het totale volume beton in het lichaam van de dam is 604.000 m 3, waarvan 425.000 m3 overeenkomt met het gewelf en de rest met de plint, landhoofden en bodemafvoeren. Het heeft een zijdelingse overlaat op linkeroever met een afvoercapaciteit van 204 m 3 /s, gecontroleerd door poorten, en op het middenblok een vaste lipoverlaat met een capaciteit van 60 m 3 /s.

Het hoofdgebruik van het reservoir is de productie van elektriciteit en het heeft twee overlaten met een afvoercapaciteit van 200 m 3 /s.

5 Aldeadávila (139,5 m)
De bouw van de Aldeadávila-dam begon in 1956 en voltooide de werken in 1963 in het gedeelte dat bekend staat als de Arribes del Duero in de provincie Salamanca in een granieten kloof van de rivier de Duero.
Tijdens de bouw, in januari 1962, was er een overstroming van meer dan 8.500 m 3 /s die de dam probleemloos doorstond, hoewel de werken enkele dagen lam lagen. Het is een dam, eigendom van Iberdrola, 139,5 m hoog, van het type boogzwaartekracht, waardoor een reservoir ontstaat met een capaciteit van 114,3 hm3.

Het bestaat uit twee overlaten, een gesloten oppervlak waarvan één met acht segmentpoorten van 14 m bij 8,30 m en een andere in een gesloten tunnel met twee segmentpoorten, geschikt voor afvoer van 12.108 m 3 /s.

Het belangrijkste gebruik is hydro-elektrische productie met twee fabrieken, Aldeadávila I (1962) met 718.200 kW geïnstalleerd en Aldeadávila II (1986) met 421.000 kW, de belangrijkste in Spanje in termen van geïnstalleerd vermogen en hydro-elektrische productie.

De openings- en slotscènes van de film Doctor Zhivago (David Lean, 1965) werden bij deze dam opgenomen en in de aftiteling lijkt het alsof het via de centrale overlaat wegstroomt. In 1972 maakte Antonio Mercero de dramatische finale van zijn bekroonde middellange film La Cabina op de wegen en tunnels die leiden naar de waterkrachtcentrale die erin is gehuisvest.

BRON: Spancold – Hoofdfoto: (Presa de Almendra) Batide Machado.