Tharsis: Het Andalusische dorp dat naast de ruïnes van een mijnbouwimperium ligt

Meren in Martiaanse kleuren, monumentale industriële ruïnes en een arbeidersstad die nog steeds bestaat, zijn de erfenis van een Schots bedrijf dat het leven van deze plaats veranderde.

Deze Andalusische stad, nog steeds bewoond en in de schaduw van een slapende industriële reus, wordt voorafgegaan door haar roem als mijnstad. Het schrille contrast tussen het dagelijks leven van de gemeenschap en het erfgoedlandschap dat de verlaten faciliteiten hebben achtergelaten, weeft een realiteit waarvan de geschiedenis van ambitie, hard werken, innovatie en sociale en ecologische transformatie tot op de dag van vandaag voortleeft. Een monument dat nog steeds bestaat, een mijnerfgoed dat is uitgeroepen tot Cultureel Erfgoed, dat de littekens van een veerkrachtig volk blootlegt.

Tharsis, gelegen in het hart van de Andévalo-regio van Huelva, is een monument voor de geschiedenis van de mijnbouw. ​​De naam, met zijn Bijbelse echo’s, is gegrift in een landschap dat door eeuwenlange mijnbouw is getransformeerd. Gelegen in de Iberische pyrietgordel, is dit gebied al sinds de oudheid gewild. Archeologisch bewijs bevestigt de exploitatie van de mijnen door de Tartessiërs en de Romeinen, die er koper, goud en zilver uit de diepten van de mijnen ontgonnen.

Deze mijnwerkers lieten zelfs een belangrijke indruk achter met de aanleg van galerijen en drainagekanalen om het erts te ontsluiten. Al die ondergrondse rijkdom bereikte echter zijn hoogtepunt halverwege de 19e eeuw, toen de Franse ingenieur Ernest Deligny het potentieel van de afzetting herontdekte en met de mijnbouw begon. Kort daarna werd in Glasgow de Tharsis Sulphur and Copper Company Limited opgericht, die de rechten verwierf en een ongekende activiteit ontketende.

De constructies van het mijnbouwimperium
Het bedrijf uit de stad Tharsis in de provincie Huelva bracht een complete revolutie teweeg en brak met traditionele methoden. Het introduceerde dagbouw met behulp van het ‘cortas’-systeem, gigantische sleuven in de aarde. De vijf sleuven die werden aangelegd, elk met een eigen naam, bepalen het huidige landschap. Om de enorme hoeveelheden pyriet te verwerken, die gebruikt worden voor de productie van zwavelzuur, ondernam het bedrijf kolossale technische projecten.

De eerste was de Tharsis-Odiel River Railway, een bijna 50 km lange spoorlijn die de mijnen met de kust verbond. De tweede was de Corrales Wharf, een gigantische pier aan de rivier bij Huelva, waar het erts werd overgeladen op schepen met bestemming heel Europa. Het bedrijf bouwde ook een mijndorp dat uitgroeide tot het huidige stadje Tharsis. Naast dit arbeidersdorp werd Pueblo Nuevo gebouwd, een woonwijk exclusief voor de Britse werknemers van het bedrijf.

Wat blijft daar nog van over?
Tharsis is verre van onbewoond, maar bestaat nog steeds naast een enorme en spectaculaire verzameling verlaten industrieel erfgoed. De vijf inactieve open mijnen zijn bewaard gebleven en hebben in de loop der tijd kunstmatige meren gevormd met zuur water met roodachtige, okerkleurige en groenachtige tinten, waardoor een bijna Marslandschap is ontstaan.

Je kunt ook de verwoeste industriële installaties zien, de skeletten van installaties zoals breekinstallaties, silo’s, werkplaatsen, garages en schoorstenen. Andere unieke gebouwen worden gerestaureerd, zoals het voormalige gastenverblijf van het mijnbouwbedrijf, en de pier is kort geleden gerenoveerd.

Daarnaast kunnen bezoekers de indeling en de karakteristieke architectuur van Pueblo Nuevo bewonderen, met tentoongestelde locomotieven, spoorweginfrastructuur, het mijnziekenhuis (nu het Tharsis Mijnmuseum) en de katholieke en protestantse begraafplaatsen, die getuigen van sociale segregatie. Het historische en culturele belang van dit erfgoed is zo groot dat het Tharsis-La Zarza mijnbekken in 2014 werd uitgeroepen tot Site of Cultural Interest met de categorie Erfgoedzone.

Zoals beschreven in het document: “Het erfgoedgebied van het Tharsis-La Zarza-mijnbekken vormt een uitzonderlijk cultureel landschap, dat het resultaat is van de verwevenheid van de mens met het gebied gedurende een lange historische periode, waarvan de oorsprong teruggaat tot de Kopertijd.”

BRON: Viajes Nationalgeographic – Hoofdfoto: (Eén van de vijf grote scheuren die op de vindplaats zijn ontstaan, waar de kleuren van het mineraal te zien zijn) Jose Caro.